بهبود سطح دسترسی، قابلیت اطمینان بالاتر و مدیریت ریسکهای امنیتی مراکز داده، موضوع اصلی بسیاری از استانداردهای معتبر جهانی مانند TIA/EIA-942 و BICSI-002 است. علاوه بر این استانداردهای جامع، استانداردهای تخصصی فراوانی را نیز می توان در هر یک از زیرحوزه ها برشمرد که استاندارد NFPA در حوزه اعلام و اطفاء حریق، ASHRAE در حوزه سرمایش، TIA-607 B در حوزه سیستمهای زمین و TIA-568 B در حوزه کابل کشی ساخت یافته از آن جمله اند. توجه به الزامات پدافندی نیز در مراحل طراحی و پیاده سازی امری ضروری است.
تمامی استانداردهای فوق و همچنین استانداردهای امنیت اطلاعات همانند ISO-27001 تأکید فراوانی بر اجرای صحیح المانهای مختلف زیرساختی در ابتدای راه‌اندازی و دقت در تداوم آن در طول زمان استفاده از مراکز داده و اتاقهای سرور دارد. در مقالات متدولوژی سرمایش در مراکز داده (قسمت اول و دوم) به الزامات و فناوری های سرمایش بعنوان نمونه ای از المانهای زیرساخت فیزیکی، پرداخته شده است.
علیرغم تأکید این استانداردها، متأسفانه ایرادات و نواقص متعددی در مراکز داده سازمانها، ادارات و شرکتها مشاهده می شود که دغدغه همیشگی مدیران سایت میباشد. مثالهای زیر نمونه هایی از این نواقص هستند:
اگرچه شناسایی این نواقص، دشوار نیست، اما لازمه آن آگاهی از شرایط استانداردی و همچنین روشهای به روز، تخصصی و اقتصادی برای رفع این نواقص است.
در کلینیکهای بهینه سازی، به صاحبان و بهره برداران مراکز داده و اتاقهای سرور بزرگ و کوچک جهت شناخت وضع موجود تجهیزات، امکانات و سرویسهای خود – بعنوان یک دارایی با ارزش برای سازمان- و همچنین معرفی وضع مطلوب قابل دسترسی (از منظر استانداردهای جهانی) برای آن، مشاوره داده می شود و نهایتاً با تحلیل وضع موجود و مطلوب مرکز داده/ اتاق سرور، راهکارهایی جهت بهسازی وضع موجود و حرکت به سمت وضع مطلوب ارائه می گردد.
گامهای اصلی در پروژه های بهینه سازی مراکز داده را می توان بصورت زیر برشمرد:
الف) شناسایی وضع موجود که شامل مصاحبه با مدیر سایت و سایر ذینفعان، بازدید میدانی و جمع آوری مستقیم دادهها، تکمیل چک‌لیستهای ارزیابی و ارائه گزارش مربوطه است. این گزارش وضعیت موجود مرکز داده، کاستی‌ها، مشکلات موجود و نقاط قوت آن را بصورت خلاصه معرفی میکند.
ب) تبیین وضع مطلوب: با توجه به رویکرد کارفرما، نیازهای آتی و با در نظر گرفتن محدودیتهای احتمالی، نزدیکترین و بهترین سطح دسترسی استانداردی برای مرکز داده (بهترین وضع مطلوب قابل حصول) تعیین و شرایط تحقق آن تدوین میشود.
ج) تحلیل شکاف و ارائه راهکارهای لازم جهت بهسازی مرکز: پس از تحلیل شکاف بین وضع موجود و وضع مطلوب، راهکارهای عملیاتی برای بهبود شرایط و نزدیک شدن به شرایط مطلوب تعیین میگردد.
اگرچه تعیین دقیق راهکارهای اجرایی برای بهینه سازی زیرساختهای فیزیکی هر اتاق سرور، بسته به شرایط موجود آن و همچنین حداکثر سطح استانداردی قابل دسترس برای آن دارد، لیکن بر حسب تجربه میتوان برخی از متداولترین نقایص مشاهده شده در مراکز داده را برشمرد و برای آنها راهکارهای اجرایی اولیه پیشنهاد داد. آنچه در ادامه میآید، خلاصهای از این نقایص و راهکارهای متداول رفع آنهاست.
بر اساس نتایج منتشر شده توسط مؤسسه گارتنر، نزدیک به 70% از مدیران بهرهبردار مرکز داده در سراسر جهان، مشکلات ناشی از سیستمهای برق و سرمایش را بعنوان بزرگترین مشکل حال حاضر مرکز داده خود عنوان کردهاند. لذا چنانچه بتوان سطح دسترسپذیری را برای این دو سیستم زیرساختی ارتقا داد، دسترس پذیری کلی مرکز داده نیز بصورت بارزی بهبود خواهد یافت. به همین جهت در این قسمت از این سلسله نوشتارها، بر موانع کلی و راهکارهای رفع آنها در دو بخش سیستمهای توزیع برق و سرمایش تمرکز خواهد شد.
بصورت میانگین، تنها نزدیک به 30% از برق مصرفی مرکز داده، به مصرف تجهیزات IT می رسد! بنابراین هرگونه مدیریت مصرف توان الکتریکی در سایر بخشهای غیر پردازشی مرکز داده، اثر مستقیمی بر بهبود راندمان مصرف برق (Power Usage Efficiency (PUE)) خواهد داشت.
برای بهبود مدیریت مصرف برق و بهبود ضریب PUE، راهکارهای زیر پیشنهاد میگردد:
در مورد سیستم سرمایش، عمده مشکلات بصورت زیر توزیع شدهاند که نشان میدهد عدم کنترل دما در محدوده استاندارد، بیشترین اهمیت را دارد.
برخی از عواملی که سبب میشوند کنترل دما در محدوده استاندارد دشوار شود، عبارتند از:
برای غلبه بر این مشکلات میتوان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
در قسمتهای بعدی این سلسله نوشتارها، به معرفی موانع اصلی در سایر بخشهای زیرساخت فیزیکی و همچنین راهکارهای رفع آنها پرداخته خواهد شد.